L'occitan de l'avenidor

projècte sostengut per

Dins un avenidor pròche, l'occitan en França serà principalament parlat per de personas que son estadas educadas en francés per lor familha e qu'an aprés l'occitan a l'escòla o dins l'encastre de formacions per adultas.

Nòstre objectiu es d'estudiar los neo-locutors e neo-locutrises de l'occitan e la varietat novèla d'occitan que parlan.

Còla

• Daniela Müller, LMU München
• James Costa, Université de Paris - Sorbonne-nouvelle
• Joan-Francés Courouau, Universitat de Tolosa 2 - Joan-Jaurès
• Fiona Gehring, Albert-Ludwigs-Universität Freiburg
• Arvèi Lieutard, Universitat de Montpelhièr 3 - Pau-Valèri
• Daniela Marzo, Albert-Ludwigs-Universität Freiburg
• Rafèu Sichel-Bazin, Universitat de Tolosa 2 - Joan-Jaurès

Los neo-locutors e las neo-locutrises de l'occitan

Avèm collectat un total de 23 entretens sociolingüistics. En mai, nòstres participants an completat lo questionari psicometric NEO-PI-R (Big Five), fornissent atal de mesuras objectivas de lors personalitats per completar las donadas narrativas eissidas dels entretens guidats. L'analisi de las donadas sociolingüisticas a per mira de clarificar la situacion dels neo-locutors e de las neo-locutrises de l'occitan respècte a d'autras lengas minoritàrias europèas mai plan documentadas, talas coma lo catalan, lo galician, lo gaelic irlandés, lo gaelic escocés e lo galés.

Presentacion

"Erwerbswege und intrafamiliäre Weitergabe des Okzitanischen bei Neuen Sprecher*innen des Okzitanischen. Ergebnisse sprachbiographischer Interviews aus Montpellier, 2019" ("Trajècte d'aquisicion e transmission familiala de l'occitan en cò dels neo-locutors e neo-locutrises d'occitan. Resultats d'entretens biografics lingüistics a Montpelhièr, 2019")

Aquisicion

De cap a l'abséncia d'ensenhament obligatòri de l'occitan dins lo sistèma escolar del Sud de França, e la rompedura de transmission dins las familhas dempuèi almens una, quitament doas generacions, quals son los trajèctes d'aprendissatge que causisson los neo-locutors e las neo-locutrises ?

Una decision conscienta

Existisson de moments decisius dins la vida dels neo-locutors e de las neo-locutrises ont an pres la decision d'aprene l'occitan, sovent li consacrant una part significativa de lor temps ? Un moment de revelacion conscienta es un prerequesit indispensable per passar d'etapa d'apprenant·a a la de neo-locutor o neo-locutritz ?

Transmission

L'aprendissatge d'una lenga pòt beneficiar de l'educacion formala, mas per la revitalizacion d'una lenga, una transmission intergeneracionala dins la familha es cruciala. Dins quala mesura los neo-locutors e las neo-locutrises contribuïsson a restaurar aquela transmission ? En d'autres tèrmes, l'occitan serà una lenga mairala pels mainatges dels neo-locutors e neo-locutrises d'uèi, o demorarà una lenga segonda, constantament reapresa per d'individús eissits de familhas francofònas ?

Perfil dels neo-locutors e de las neo-locutrises

Las donadas psicometricas de la personalitat, combinadas als racontes dels entretens, nos ofrisson la possibilitat de traçar lo retrach-caracteriza d'individú que, avent ja aprés l'occitan pel passat o non (per exemple, dins una escòla mairala o elementària Calandreta), ven neo-locutritz o neo-locutor de l'occitan ?

La lenga dels neo-locuteurs e de las neo-locutrises

Avèm enregistrat 15 participant·a·s parlant en occitan (L2) e en francés (L1), constituïssent atal un còrpus oral bilingüe parallèl. Aquela configuracion nos permet d'explorar dos apròchis complementaris : (1) un apròchi istoric e sincronic de l'accent meridional en francés, que resulta de l'aprendissatge del francés coma lenga segonda per de locutors e locutrises de lenga mairala occitana, dempuèi lo sègle XIII fins al mièg del sègle XX entorn ; (2) un apròchi sincronic de l'accent occitan dels neo-locutors e de las neo-locutrises, esclairada per las teorias de l'aprendissatge d'una lenga segonda o estrangièra.

L'accent meridional del francés

L'accent del francés parlat dins lo Sud de França, largament partejat per la màger part de nòstras participant·a·s, es lo fruch d'un transferiment fonologic de las caracteristicas de l'occitan. Pendent de sègles, l'occitan es estat la lenga mairala de la majoritat de la populacion de la França meridionala, principalament rurala. Pasmens, los estudis aprigondits que detalhan la genèsi d'aquel accent dins l'encastre del bilingüisme fan defaut.

Nòstre apròchi pren en consideracion non solament los fenomèns clarament eissits del transferiment fonologic dempuèi l'occitan - tals coma

(1) la realizacion regulara de l'e mut e sa possibla posteriorizacion dins l'espaci vocalic,

• Presentacion "Occitan traces in the Southern French schwa"

(2) la prononciacion parcialament orala de las vocalas nasalas seguidas d'una consonanta nasala,

(3) l'existéncia d'un accent de mot

mas egalament dels fenomèns qu'an fach lor dintrada dins lo francés meridional a un periòde relativament recent, o que se propagan actualament :

(4) l'alternança condicionada de las vocalas mejanas, coneguda amb lo nom de Lei de posicion,

(5) l'anteriorizacion de [ɔ],

(6) l'aspiracion de las plosivas en fin de mot.

Mentre que los fenomèns (1) a (4) constituïsson las caracteristicas tradicionalas del francés meridional talas coma son repertoriadas dins la literatura especializada, la preséncia dels fenomèns (5) e (6), que son de traches marcants del francés setentrional, fariá pròva d'un possible nivelament de l'accent meridional cap al francés estandard.

L'accent neo-locutor de l'occitan

Mentre que l'accent francés meridional consèrva mantuna regularitat fonologica dirèctament eretada de l'occitan, aqueles traches an ara tendéncia a s'esfaçar amb lo nivelament de l'accent meridional cap al francés estandard, d'origina setentrionala.

Pels neo-locutors e neo-locutrises de l'occitan, anticipam donc un transferiment fonologic de la fonologia del francés de referéncia (setentrional) cap a l'occitan, invertissent atal la situacion qu'a vist emergir l'accent francés meridional fa qualques sègles.

Estant qu'aurem coneissença de las caracteristicas de l'accent francés de cada locutor e locutritz de nòstre escapolon, poirem avalorar dirèctament lo transferiment individual de la lenga mairala cap a l'occitan.

Mai precisament, analisarem los ponches seguents :

(1) la centralizacion de la vocala atòna de fin de mot [ɔ], etimologicament ligada a l'e mut francés dins la meteissa posicion ;

(2) la prononciacion de las vocalas seguidas de consonantas nasalas, que deurián èsser oralas en occitan ;

(3) la realizacion de l'accent de mot en occitan e l'eventuala transicion cap a un accent de grop ;

(4) lo transferiment de la Lei de posicion en occitan, malgrat l'existéncia d'un contrast fonologic entre las vocalas anterioras mi-nauta e mi-bassa en sillaba accentuada ;

(5) l'adopcion de l'anteriorizacion de [ɔ] ;

(6) l'adopcion de l'aspiracion de las plosivas en fin de mot.

Sosten financièr

Mercejam nòstres organismes de sosten :

• Müchnener Universitätsgesellschaft
• Nachwuchsförderungsfonds der Fakultät 13 der LMU München
• Centre de coopération universitaire franco-bavaroise (BayFrance)